Ο όρος άσθμα είναι γνωστός από την αρχαιότητα και αναφέρεται στο κόψιμο της ανάσας ή το λαχάνιασμα, ενώ χρησιμοποιείται από την εποχή του Ιπποκράτη.
Του πνευμονολόγου Χυτίρογλου Κωνσταντίνου
Το άσθμα είναι βασικά μία φλεγμονώδης νόσος των αεραγωγών, με συμπτώματα που σχετίζονται με μία διάχυτη αλλά ποικίλη σε ένταση απόφραξη της ροής αέρα και με αυξημένη αντιδραστικότητα των αεραγωγών σε διάφορα ερεθίσματα. Η απόφραξη είναι συνήθως αναστρέψιμη είτε αυτόματα είτε μετά από αγωγή.
Το άσθμα δεν είναι μια σταθερή ομοιόμορφη νόσος. Είναι ένα δυναμικό ετερογενές κλινικό σύνδρομο με διάφορες κλινικές εκδηλώσεις, που ποικίλουν από ασθενή σε ασθενή, αλλά και στο ίδιο το άτομο σε σχέση με το χρόνο. Οι ασθενείς με ελεγχόμενη νόσο είναι ασυμπτωματικοί μεταξύ των παροξυσμών με φυσιολογική πνευμονική λειτουργία. Ο παροξυσμός μπορεί να πυροδοτηθεί από μια ποικιλία παραγόντων, όπως η άσκηση, τα αλλεργιογόνα και οι ιογενείς λοιμώξεις.
Επιδημιολογία
Όλες οι μελέτες δείχνουν μια ξεκάθαρη αύξηση της επίπτωσης της νόσου τα τελευταία 20-30 χρόνια. Οι αιτίες που έχουν προταθεί γι’ αυτήν την αύξηση περιλαμβάνουν την αύξηση των ακάρεων της οικιακής σκόνης, των ρυπαντών εξωτερικού και εσωτερικού χώρου (κάπνισμα γονέων) και της παιδικής ατοπίας, τις αλλαγές των διατροφικών συνηθειών, τη μειωμένη έκθεση σε ιούς και την αυξημένη παραμονή σε αποστειρωμένους χώρους.
Αιτιολογία
Γενετικοί παράγοντες
Ατοπία Οικογενειακό ιστορικό Γονιδιακή |
Επιδείνωση από:
Λοίμωξη Κακή διατροφή Κάπνισμα |
Περιβαλλοντικοί παράγοντες
Ακάραια οικιακής σκόνης Κατοικίδια Έκθεση σε ενδοτοξίνη Σπόρια μυκήτων Πυρκαγιές (SO2) Αέρια από μαγείρεμα (ΝΟ2) Καπνός τσιγάρου |
Εξωοικιακοί περιβαλλοντικοί παράγοντες
Όζον Γύρη SO2 /ΝΟ2 (περιβαλλοντικοί ρύποι) Άλλοι: Φάρμακα (ασπιρίνη/ΜΣΑΦ) Άσκηση σε κρύο αέρα Έντονα συναισθήματα (στρες) |
Διάγνωση βρογχικού άσθματος
Η διάγνωση του άσθματος είναι απλή όταν ο ασθενής εμφανίζεται με την τυπική κλινική εικόνα. Η καθυστερημένη ή η λανθασμένη διάγνωση οδηγεί σε ανεπαρκή ή εσφαλμένη θεραπεία με επιβάρυνση της ποιότητας ζωής, αποφυγή της φυσικής άσκησης και αδικαιολόγητους παροξυσμούς.
Οι εξετάσεις που θα οδηγήσουν στη σωστή διάγνωση είναι:
· Ακρόαση πνευμόνων
· Δοκιμασία άσκησης
· Σπιρομέτρηση
· Ροομέτρηση (μέτρηση μέγιστης εκπνευστικής ροής)
· Δοκιμασία πρόκλησης με ισταμίνη ή με μεταχολίνη και
· Δοκιμασίες αλλεργίας (αλλεργικά τεστ)
Στόχοι της θεραπείας του άσθματος
· Έλεγχος συμπτωμάτων
· Μείωση της συχνότητας και σοβαρότητας των παροξυσμών
· Μεγιστοποίηση της πνευμονικής λειτουργίας
· Βελτίωση ποιότητας ζωής
· Εξισορρόπηση στόχων ασθενούς και θεραπείας
· Αποφυγή ή μείωση των παρενεργειών
Μη φαρμακευτική θεραπεία
Αποφυγή αλλεργιογόνων Ανοσοθεραπεία (απευαισθητοποίηση) Θηλασμός Διαιτητικές παρεμβάσεις Αποφυγή έκθεσης σε μικρόβια Αποφυγή καπνίσματος Αποφυγή ρύπανσης του αέρα Τεχνικές αναπνοής και τεχνική Βuteyko (φυσιοθεραπεία αναπνευστιοκού) Ομοιοπαθητική Βελονισμός |
Φαρμακευτική θεραπεία
Εισπνεόμενα και από του στόματος κορτικοστεροειδή Βραχείας και μακράς δράσης β-αγωνιστές Από του στόματος ξανθίνες Χρωμόνες Ανταγωνιστές υποδοχέων λευκοτριενίων Συνδυασμοί εισπνεόμενων (κορτικοστεροειδή και μακράς δράσης β-αγωνιστών)
|
Νέες θεραπείες όπως τα αντι-IgE φάρμακα και οι αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης, αποτελούν την αρχή μιας νέας γενιάς φαρμάκων.
Τα πλεονεκτήματά τους είναι η αντιμετώπιση πολλών μορφών αλλεργιών, η στόχευση πολλών οργάνων (πνεύμονες, μύτη και οφθαλμοί) και η χορήγησή τους σε βολικές δόσεις, κάτι που ενισχύει τη συμμόρφωση του ασθενούς.