Τα επεισόδια πόνου στην μέση έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια κατά 50%. Συγκεκριμένα πάνω από το 50% των ανθρώπων μπορεί να εμφανίσει πόνο στη μέση ή αλλιώς οσφυαλγία (Πόνος στο κάτω μέρος της σπονδυλική στήλης).
Γράφει η Χρύσα Βαφειάδη, Φυσικοθεραπευτής, Αθήνα
Αυτή η αύξηση των επεισοδίων μπορεί να οφείλεται στον τρόπο ζωής μας, έλλειψη άσκησης, καθιστική ζωή. Κακή διατροφή, κάπνισμα. Ακόμα το 40% των ασθενών που παρουσιάζουν οσφυαλγία έχουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια πόνου μέσα σε ένα χρόνο. Ο πόνος στη μέση μπορεί πολλές φορές να μεταφερθεί και στα κάτω άκρα ακολουθώντας συνήθως την πορεία του ισχιακού νεύρου και αυτό ονομάζεται ισχιαλγία. Αρκετές φορές η ισχιαλγία συνυπάρχει με την οσφυαλγία και τότε λέμε ότι ο ασθενής πάσχει από οσφυοισχιαλγία.
Η οσφυαλγία όπως και η ισχιαλγία αποτελούν κάποιες από τις πιο εξουθενωτικές παθήσεις για τον άνθρωπο. Μπορεί να επηρεάσουν όχι μόνο σωματικά το άτομα αλλά και ψυχολογικά και κοινωνικά. Ο πόνος μπορεί να είναι τόσο έντονος που το άτομο σταδιακά λόγω της σωματικής του αδυναμίας να μην μπορεί να συμμετέχει ενεργά και παραγωγικά ούτε στον εργασιακό τομέα ούτε όμως και στην καθημερινότητά του με αποτέλεσμα να αρχίζει να αποστασιοποιείται από τα κοινά και να οδηγείται πολλές φορές στην κατάθλιψη και στην έλλειψη καλής ποιότητας ζωής. Αυτό συμβαίνει κυρίως όταν ο πόνος σε υποχωρεί και γίνεται από οξύς χρόνιος.
Ποτε υποχωρεί ο πόνος στην οσφυαλγία και την ισχιαλγία;
Στο οξύ στάδιο της οσφυαλγίας και της ισχιαλγίας ο πόνος συνήθως υποχωρεί μέσα σε 6 με 12 εβδομάδες. Αν τώρα ο πόνος συνεχιστεί τότε μιλάμε για χρόνιο πόνο και το άτομο πρέπει άμεσα να συμβουλευτεί έναν ειδικό επαγγελματία υγείας για την αντιμετώπιση του. Μπορούμε όμως να αποφύγουμε να γίνει ο πόνος στη μέση χρόνιος και αυτό είναι και με την πρόληψη εμφάνισής του αλλά και με την άμεση αντιμετώπισή του στο οξύ στάδιο ακολουθώντας τις συμβουλές και τη θεραπεία του φυσικοθεραπευτή μας.
Οσφυαλγία – ισχιαλγία και πρόληψη
Αρχικά ας ξεκινήσουμε από το πώς μπορούμε να προλάβουμε την εμφάνιση της οσφυαλγίας-ισχιαλγίας. Το πιο σημαντικό είναι να έχουμε καλή φυσική κατάσταση κάνοντας συχνά σωματική άσκηση, προτεινόμενη συχνότητα είναι 3 φορές την εβδομάδα το ελάχιστο βέβαια αυτό αυξάνεται ανάλογα τους στόχους και το είδος της άσκησης. Σύμφωνα με το Αμερικάνικο κολλέγιο παθολογία (ACP) ασκήσεις όπως το περπάτημα και το κολύμπι μπορούν να βοηθήσουν άμεσα στην καλή υγεία της μέσης καθώς στο νερό χρησιμοποιούμε μόνο το 30% του βάρους μας και στο περπάτημα διατηρούμε καλή λειτουργικότητα της μέσης.
Σύμφωνα με το ACP ακόμα το περπάτημα όπως και η γιόγκα, ο βελονισμός και το manual therapy μπορούν να βοηθήσουν άμεσα στην αντιμετώπιση του οξύ πόνου στη μέση. Άλλος τρόπος πρόληψης της οσφυαλγίας και της ισχιαλγίας είναι η διατήρηση φυσιολογικού βάρους με τη σωστή διατροφή αλλά και άσκηση διότι αποτελεί ένα από τους βασικότερους κινδύνους εμφάνισής τους.
Επίσης, η αποφυγή του καπνίσματος και επαναλαμβανόμενων κινήσεων που επιβαρύνουν τη μέση μας όπως το σήκωμα βαρίων αντικειμένων βοηθάει στην πρόληψη πόνου στη μέση. Ακόμα η σωστή στάση σώματος και οι συχνές αλλαγές θέσεων ιδιαίτερα αν έχουμε για καθιστική δουλειά όπως δουλειά γραφείου μπορεί να βοηθήσει στην καλή κινητικότητα της μέσης αρά και στην πρόληψη πόνου κυρίως μυϊκών σπασμών. Αν όμως η οσφυαλγία – ισχιαλγία έχει ήδη χτυπήσει την πόρτα μας πώς μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά και γρήγορα;
Τρόποι αντιμετώπισης στην οσφυαλγία και την ισχιαλγία
Το πιο βασικό είναι να μην ‘καλύπτουμε’ τα συμπτώματα μας και να περιμένουμε να περάσουν από μόνα τους. Σαν άμεση αντιμετώπιση ανάλογα τον πόνο μπορούμε, εκτός από την φαρμακευτική αγωγή που θα ακολουθήσει μετά από τη συμβουλή του ιατρού, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα φυσικά μέσα, πάγο, ζεστά επιθέματα. Συνήθως αν ο πόνος είναι μυικος χωρίς ερεθισμό του ισχιακού νεύρου(Πόνος σαν κάψιμο, μουδιάσματα υπαισθησία) συνιστώνται ζεστά επιθέματα. Αν έχουμε ερεθισμό του ισχιακού νεύρου ή φλεγμονή συνιστάται παγοθεραπεία. Η χρονική διάρκεια και για τα δυο είναι από 10-20 λεπτά. Αν πάλι δεν είμαστε σίγουροι για το ποια φυσικά μέσα να χρησιμοποιήσουμε καλό είναι να συμβουλευτούμε τον φυσικοθεραπευτή μας.
Να μείνω στο κρεβάτι;
Ακόμα, σαν άμεση αντιμετώπιση του πόνου είναι να μην μείνουμε στο κρεβάτι αλλά να προσπαθούμε όσο είναι δυνατόν να κινούμαστε με το περπάτημα, αν είναι εφικτό, να αποτελεί την καλύτερη μορφή άσκησης όπως και το κολύμπι. Επίσης, αν υπάρχει κάποια κίνηση ή δραστηριότητα που χειροτερεύει τον πόνο πρέπει να αποφεύγεται. Εφόσον όλα τα παραπάνω έχουν γίνει πράξη και ο πόνος δεν υποχωρεί ούτε καλυτερεύει μέσα σε 2 με 3 εβδομάδες συνιστάται επίσκεψη στο ιατρό ή τον φυσικοθεραπευτή για να γίνει η κατάλληλη αξιολόγηση και θεραπεία έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί άμεσα ο πόνος και να μην γίνει χρόνιος.
Η οσφυαλγία-ισχιαλγία μπορεί να επηρεάσει αρνητικά όλους τους τομείς της ζωής του ανθρώπου και η διάρκειά της ποικίλει ανάλογα και με την πορεία της πάθησης (6-12 εβδομάδες ή χρόνιος πόνος) αλλά και με το πόσο άμεσα αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα. Με την κατάλληλη θεραπεία αλλά και τα σωστά και άμεσα βήματα δράσης του ασθενή μπορεί η χρονική διάρκεια της πάθησης να μειωθεί αρκετά αλλά και να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο επανεμφάνισης του πόνου.
Βήματα πρώτων βοηθειών για οσφυαλγία – ισχιαλγία:
- Χρήση ζεστών ή κρύων επιθεμάτων ανάλογα το είδος του πόνου(ζεστό για μυϊκό πόνο, κρύο για ερεθισμό νεύρου, αίσθηση καυσαλγίας)
- Άμεση κινητοποίηση όπως περπάτημα και ήπιες διατάσεις
- Αλλαγή θέσεων συχνά
- Αποφυγή σηκώματος βαριών αντικειμένων
- Αποφυγή δραστηριοτήτων που χειροτερεύουν τον πόνο
- Επικοινωνία με ιατρό για την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή
- Επικοινωνία με τον φυσικοθεραπευτή για ήπιες ασκήσεις κινητοποίησης
- Χρήση ζώνης μόνο κατόπιν συζήτησης με τον ιατρό ή τον φυσικοθεραπευτή
Πηγή: www.fmh.gr